Tüp Mide Ameliyatı (Laparoscopic Sleeve Gastrectomy)

Dr. Emre ERDOĞAN
13 Eki
3 dakikada okunur

Özet: Tüp mide ameliyatı, obezite tedavisinde en sık uygulanan cerrahi yöntemlerden biridir. Laparoskopik (kapalı) teknikle midenin yaklaşık %70–80’lik dış kıvrımı çıkarılır, kalan kısım uzun ve ince bir tüp haline getirilir. Bu değişim hem iştah hormonları (özellikle ghrelin) hem de mide hacmi üzerinde etkili olarak kalıcı kilo kaybını destekler.

1) Obezitede Neden Cerrahi?

Kilo artışı; genetik yatkınlık, çevresel etmenler, metabolik/hormonal durumlar ve davranışsal faktörlerin birleşik sonucudur. Diyet–egzersiz–davranış değişikliği, ilaç tedavileri ve multidisipliner takip birçok hastada etkilidir; ancak ileri obezite varlığında (çoğu rehberde VKİ ≥40 veya VKİ ≥35 ve eşlik eden hastalıklar) metabolik/obezite cerrahisi uzun dönem sonuçlarda en güçlü seçenektir. Genel çerçeve şu şekildedir (nihai karar bireysel değerlendirme ile verilir):

VKİ ≥40 olan yetişkinler.
VKİ 35–39.9 olup tip 2 diyabet, hipertansiyon, uyku apnesi, dislipidemi, diz-eklem problemleri gibi eşlik eden hastalıkları bulunanlar.
Daha düşük VKİ aralıklarında (ör. 30–34.9) ilaç/diyet başarısızlığı ve ciddi metabolik eşlik varsa seçilmişolgularda tartışılabilir.
Kontrendikasyonlar: Uygun olmayan anestezi riski, tedavi edilmemiş ciddi psikiyatrik durumlar, aktif madde bağımlılığı, ileri düzey reflü/hiatus hernisi gibi durumlar için yöntem seçimi yeniden gözden geçirilir (bypass vb. alternatifler düşünülebilir). 4) Ameliyat Süreci: Değerlendirme → Cerrahi → Takip
Preoperatif değerlendirme
- Kan tetkikleri, endoskopi (gerektiğinde), kardiyak/solunumsal değerlendirmeler.
- Beslenme-diyetisyen görüşmesi, davranışsal hazırlık, gerekirse psikiyatri/psikoloji desteği.
- İlaç düzenlemeleri (özellikle kan sulandırıcılar, diyabet ilaçları) ve vitamin-mineral düzeyleri.
Cerrahi teknik (laparoskopik):
- 4–5 küçük kesi ile kamera ve aletler karın içine yerleştirilir.
- Midenin dış kıvrımından geniş bir bölüm stapler (zımbalama-kesme) cihazlarıyla çıkarılır.
- Geriye dar bir “tüp” mide kalır. Çoğu merkezde 45–60 Fr kalibrasyon bougie’si kullanılır (merkeze göre değişebilir).
Hastane süreci ve erken dönem:
- Ameliyat sonrası erken mobilizasyon, solunum egzersizleri, ağrı kontrolü.
- Kaçak/kanama riskine karşı izlem; sıvı beslenmeye geçiş protokolü.
- Hastanede kalış çoğunlukla 2–4 gündür (kişiye ve merkeze göre değişir).
Beslenme ilerleme planı (tipik):
- 1–2. hafta: Şeffaf-sulu/sıvı diyet (protein öncelikli).
- 3–4. hafta: Püre-yumuşak kıvama geçiş, porsiyon kontrolü.
- 1. aydan sonra: Katı gıdalara kademeli dönüş; lokma başına iyi çiğneme, yavaş yeme, sıvı–katı ayrımı.
- Destekler: İlk aylarda protein ve multivitamin-mineral takviyeleri sıklıkla önerilir; bireysel ihtiyaçlara göre düzenlenir.
Takip planı:
- 2. hafta, 1., 3., 6., 12. ay ve sonrasında yıllık kontroller.
- Gerekli durumlarda kan tetkikleri, vitamin-mineral seviyeleri, beden kompozisyonu takibi.
5) Beklenen Sonuçlar ve Gerçekçi Hedefler
- Kilo kaybı: İlk 12–24 ayda fazla kilonun (excess weight) yaklaşık %60–75’inin kaybı, iyi uyum ve düzenli takipte beklenebilir.
- Metabolik düzelmeler: Tip 2 diyabet, hipertansiyon, dislipidemi ve uyku apnesinde anlamlı iyileşmeler raporlanmıştır.
- Yaşam kalitesi: Hareket kabiliyetinde artış, eklem ağrılarında azalma, psikososyal iyilik hâlinde iyileşme sık görülür.

Gerçekçilik notu: Sonuçlar kişiden kişiye değişir. Davranışsal uyum, diyetisyen desteği, takip randevuları ve aktivite programı uzun dönem başarının anahtarlarıdır.

6) Riskler ve Olası Komplikasyonlar

Her cerrahi girişimde olduğu gibi burada da riskler vardır:

Erken dönem: Kanama, kaçak, enfeksiyon, pıhtı (tromboz/emboli), daralma.
Orta–uzun dönem: Reflü, besin eksiklikleri (özellikle protein, demir, B12, D vitamini), safra kesesi sorunları.
Risk yönetimi: Deneyimli ekip seçimi, protokollere uyum, düzenli kontroller ve hasta eğitimiyle riskler anlamlı ölçüde azaltılabilir; ancak hiçbir zaman sıfır değildir.

7) Tüp Mide mi, Başka Bir Yöntem mi?

Gastrik bypass (Roux-en-Y): Reflüsü belirgin, diyabet kontrolü hedefi yüksek olan bazı olgularda tercih edilebilir.
Mini bypass (OAGB), SADI-S vb.: Seçilmiş hasta profillerinde metabolik etkisi güçlü olabilir; vitamin-mineral takibi daha titizdir.
Endoskopik yöntemler (mide balonu, ESG): Daha düşük VKİ aralıklarında veya cerrahiye uygun olmayanlarda düşünülebilir; geri dönüşümlü veya kısmi etkili seçeneklerdir.

8) Hastane ve Cerrah Seçerken Nelere Bakmalı?

Ekip deneyimi ve vaka sayısı (kurumsal hafıza, komplikasyon yönetim protokolleri).
Multidisipliner yaklaşım: Cerrah, anestezi, diyetisyen, psikiyatri/psikoloji, endokrinoloji.
Standardize takip ve beslenme rehberleri.
Eğitim ve iletişim: Ameliyat öncesi–sonrası net, yazılı rehber ve erişilebilir ekip.

9) Kocaeli, Yalova ve Marmara Bölgesi İçin Not

Op. Dr. Emre Erdoğan, Kocaeli ve Yalova başta olmak üzere Marmara Bölgesi’nde laparoskopik tüp mideameliyatları gerçekleştirmekte; değerlendirme–ameliyat–beslenme/takip süreçlerini kişiye özel ve ekip temelliplanlamaktadır. Randevu sırasında hastane seçenekleri, ulaşım ve takip planı detaylandırılır.

10) Sık Sorulan Sorular (SSS)

Tüp mide sonrası ne kadar sürede işime dönerim?Ofis işi için genellikle 1–3 hafta; fiziksel efor gerektiren işlerde daha uzun olabilir.

Vitamin kullanımı şart mı?Erken dönemde çoğunlukla evet. Uzun dönem ihtiyaçlar kan testleriyle kişiselleştirilir.

Reflü artar mı?Bazı hastalarda reflü yakınmaları artabilir. Ön değerlendirmede reflü/hernî durumu dikkatle incelenir; gerekirse farklı yöntemler düşünülür.

Hamilelik planı olanlar tüp mide olabilir mi?Olabilir; ancak sağlıklı kilo kaybı ve mikrobesin dengesi oturmadan hamilelik önerilmez. Genellikle 12–18 ay beklemek uygun bulunur—bireysel planlama şarttır.

Kilo geri alımı yaşanır mı?Uzun dönemde bir miktar artış görülebilir; düzenli takip, davranışsal uyum ve aktivite programları geri alımı sınırlamada kritik rol oynar.

11) Son Söz: Cerrahi, Bir Başlangıçtır

Tüp mide ameliyatı; araçtır, çözümün tamamı değildir. En iyi sonuçlar, cerrahiyle birlikte beslenme eğitimi, davranışsal değişim, düzenli hareket ve izlemin bir arada yürüdüğü durumlarda elde edilir.

1) Obezitede Neden Cerrahi?

VKİ ≥40 olan yetişkinler.

VKİ 35–39.9 olup tip 2 diyabet, hipertansiyon, uyku apnesi, dislipidemi, diz-eklem problemleri gibi eşlik eden hastalıkları bulunanlar.

Daha düşük VKİ aralıklarında (ör. 30–34.9) ilaç/diyet başarısızlığı ve ciddi metabolik eşlik varsa seçilmişolgularda tartışılabilir.

Preoperatif değerlendirme

Kan tetkikleri, endoskopi (gerektiğinde), kardiyak/solunumsal değerlendirmeler.

Beslenme-diyetisyen görüşmesi, davranışsal hazırlık, gerekirse psikiyatri/psikoloji desteği.

İlaç düzenlemeleri (özellikle kan sulandırıcılar, diyabet ilaçları) ve vitamin-mineral düzeyleri.

Cerrahi teknik (laparoskopik):

4–5 küçük kesi ile kamera ve aletler karın içine yerleştirilir.

Midenin dış kıvrımından geniş bir bölüm stapler (zımbalama-kesme) cihazlarıyla çıkarılır.

Geriye dar bir “tüp” mide kalır. Çoğu merkezde 45–60 Fr kalibrasyon bougie’si kullanılır (merkeze göre değişebilir).

Hastane süreci ve erken dönem:

Ameliyat sonrası erken mobilizasyon, solunum egzersizleri, ağrı kontrolü.

Kaçak/kanama riskine karşı izlem; sıvı beslenmeye geçiş protokolü.

Hastanede kalış çoğunlukla 2–4 gündür (kişiye ve merkeze göre değişir).

Beslenme ilerleme planı (tipik):

1–2. hafta: Şeffaf-sulu/sıvı diyet (protein öncelikli).

3–4. hafta: Püre-yumuşak kıvama geçiş, porsiyon kontrolü.

1. aydan sonra: Katı gıdalara kademeli dönüş; lokma başına iyi çiğneme, yavaş yeme, sıvı–katı ayrımı.

Destekler: İlk aylarda protein ve multivitamin-mineral takviyeleri sıklıkla önerilir; bireysel ihtiyaçlara göre düzenlenir.

Takip planı:

2. hafta, 1., 3., 6., 12. ay ve sonrasında yıllık kontroller.

Gerekli durumlarda kan tetkikleri, vitamin-mineral seviyeleri, beden kompozisyonu takibi.

5) Beklenen Sonuçlar ve Gerçekçi Hedefler

Kilo kaybı: İlk 12–24 ayda fazla kilonun (excess weight) yaklaşık %60–75’inin kaybı, iyi uyum ve düzenli takipte beklenebilir.

Metabolik düzelmeler: Tip 2 diyabet, hipertansiyon, dislipidemi ve uyku apnesinde anlamlı iyileşmeler raporlanmıştır.

Yaşam kalitesi: Hareket kabiliyetinde artış, eklem ağrılarında azalma, psikososyal iyilik hâlinde iyileşme sık görülür.

Gerçekçilik notu: Sonuçlar kişiden kişiye değişir. Davranışsal uyum, diyetisyen desteği, takip randevuları ve aktivite programı uzun dönem başarının anahtarlarıdır.

6) Riskler ve Olası Komplikasyonlar

Her cerrahi girişimde olduğu gibi burada da riskler vardır:

Erken dönem: Kanama, kaçak, enfeksiyon, pıhtı (tromboz/emboli), daralma.

Orta–uzun dönem: Reflü, besin eksiklikleri (özellikle protein, demir, B12, D vitamini), safra kesesi sorunları.

Risk yönetimi: Deneyimli ekip seçimi, protokollere uyum, düzenli kontroller ve hasta eğitimiyle riskler anlamlı ölçüde azaltılabilir; ancak hiçbir zaman sıfır değildir.

7) Tüp Mide mi, Başka Bir Yöntem mi?

Gastrik bypass (Roux-en-Y): Reflüsü belirgin, diyabet kontrolü hedefi yüksek olan bazı olgularda tercih edilebilir.

Mini bypass (OAGB), SADI-S vb.: Seçilmiş hasta profillerinde metabolik etkisi güçlü olabilir; vitamin-mineral takibi daha titizdir.

Endoskopik yöntemler (mide balonu, ESG): Daha düşük VKİ aralıklarında veya cerrahiye uygun olmayanlarda düşünülebilir; geri dönüşümlü veya kısmi etkili seçeneklerdir.

8) Hastane ve Cerrah Seçerken Nelere Bakmalı?

Ekip deneyimi ve vaka sayısı (kurumsal hafıza, komplikasyon yönetim protokolleri).

Multidisipliner yaklaşım: Cerrah, anestezi, diyetisyen, psikiyatri/psikoloji, endokrinoloji.

Standardize takip ve beslenme rehberleri.

Eğitim ve iletişim: Ameliyat öncesi–sonrası net, yazılı rehber ve erişilebilir ekip.

9) Kocaeli, Yalova ve Marmara Bölgesi İçin Not

10) Sık Sorulan Sorular (SSS)

Tüp mide sonrası ne kadar sürede işime dönerim?Ofis işi için genellikle 1–3 hafta; fiziksel efor gerektiren işlerde daha uzun olabilir.

Vitamin kullanımı şart mı?Erken dönemde çoğunlukla evet. Uzun dönem ihtiyaçlar kan testleriyle kişiselleştirilir.

Reflü artar mı?Bazı hastalarda reflü yakınmaları artabilir. Ön değerlendirmede reflü/hernî durumu dikkatle incelenir; gerekirse farklı yöntemler düşünülür.

Hamilelik planı olanlar tüp mide olabilir mi?Olabilir; ancak sağlıklı kilo kaybı ve mikrobesin dengesi oturmadan hamilelik önerilmez. Genellikle 12–18 ay beklemek uygun bulunur—bireysel planlama şarttır.

Kilo geri alımı yaşanır mı?Uzun dönemde bir miktar artış görülebilir; düzenli takip, davranışsal uyum ve aktivite programları geri alımı sınırlamada kritik rol oynar.

11) Son Söz: Cerrahi, Bir Başlangıçtır

Tüp mide ameliyatı; araçtır, çözümün tamamı değildir. En iyi sonuçlar, cerrahiyle birlikte beslenme eğitimi, davranışsal değişim, düzenli hareket ve izlemin bir arada yürüdüğü durumlarda elde edilir.

Yorumlar